دار فلفل

به فارسى در بازار دارويى ايران «فلفل دراز» و در كتب طب سنتى و بازار «دار فلفل» نامبرده مى‌شود. به هندى آن را «پى‌پلامول» نامند. به فرانسوى Poivrier Long و به انگليسى Long pepper گفته مى‌شود. گياهى است از خانوادۀ فلفلPiperaceae نام علمى آن Piper longum L. و مترادف آن Chavica roxburghii Miq. مى‌باشد.

مشخصات

دار فلفل گياهى است چندساله، بوته‌مانند داراى ريشه‌اى ضخيم و برگهاى آن قلبى‌شكل، نوك‌تيز، به ابعاد  ٩ - ۶ * ۵ - ٣  سانتى‌متر. دمبرگ آن نسبتا دراز است. گلها به شكل سنبله و گروهى در محل اتصال دمبرگ به ساقه ظاهر مى‌شود. ميوۀ آن كوچك، گوشت‌دار، شبيه شاه‌توت به رنگ سياه، دانه‌هاى آن كوچك، سرخ‌رنگ و به هم پيوسته كه پرده‌هاى سياه‌رنگى بين آنها قرار دارد. ريشۀ آن پرگره، ضخيم، پوست ريشه خاكسترى و مغز آن سفيد و طعم آن تند است. اين ريشه را به فارسى و در بازار دارويى گياهى ايران «فلفل مويه» مى‌نامند. اين گياه در ايران نمى‌رويد و در مناطق حارّه و گرم هندوستان و هند و چين و شبه جزيرۀ مالايا انتشار دارد و در ساير مناطق دنيا اغلب كاشته مى‌شود.

تركيبات شيميايى

از نظر تركيبات شيميايى گياه بخصوص در دانه‌ها و در ريشه و ساير قسمتهاى آن مواد چاويسين ^١و پى‌پرين ^٢يافت مى‌شود [فوكود].

خواص-كاربرد

ميوۀ آن مقوى معده است [روا]. داروى مفيدى براى آفتاب‌زدگى و نزله‌هاى روده‌اى و درد معده و در عين حال كرم‌كش است [ايشى دويا]. از داروهايى است كه براى معالجۀ زنان عقيم و بعضى موارد اختلالات كليه‌اى و مجارى ادرار تجويز مى‌شود [استوارت]. به‌طور كلى براى معالجۀ بيمارى‌هايى كه موجب پايين آمدن درجۀ حرارت بدن مى‌شود مفيد است [هوبونز]. آقاى فوكود اين دارو را يك داروى گرم و گرم‌كننده مى‌نامد. براى تنطيم وضع بلغم مفيد است [هوپر]. بويژه براى تسكين سرفه و نزله و سوءهاضمه و كوليك نتايج خوبى دارد [ريدلى]. معمولا دانه و ريشۀ اين گياه و گلها و ساقه‌هاى جوان آن در طب سنتى مستعمل است [ليو].

فلفل دراز از نظر طبيعت طبق نظر حكماى طب سنتى گرم و خشك است و خواص ميوۀ آن: محلل مواد سرد، باد و گاز است. و گرفتگى‌هاى كبد و طحال را باز مى‌كند. مقوى معده است و به هضم غذا كمك مى‌نمايد. قى را رفع مى‌كند و محرك نيروى جنسى است و ترشح اسپرم را افزايش مى‌دهد. مدّر و قاعده‌آور است. جنين را سقط مى‌كند و براى صرع و فلج و سرفه سرد و رطوبى و نقرس و سياتيك مفيد است.

اگر آن را كوبيده با روغن مخلوط نمايند و به محل عقرب‌زدگى بمالند مفيد است.

مقدار خوراك آن تا  ۵  گرم است. ممكن است سردرد ايجاد كند در اين صورت از صمغ عربى يا گلاب يا صندل مى‌توان استفاده نمود. جانشين آن از نظر خواص هم‌وزن آن فلفل سفيد و يا هم‌وزن آن زنجبيل و زرنباد (نصف وزن از هريك) مى‌باشد.

ريشۀ گياه فلفل دراز را فلفل مويه گويند. از نظر طبيعت و خواص و مقدار خوراك ريشۀ آن شبيه ميوۀ فلفل دراز و كمى هم قوى‌تر از آن است و اگر به تنهايى خورده شود و يا آب پختۀ آن با مويز، غرغره شود، براى قطع بلغم از دماغ و براى صرع مفيد است. براى قولنج و بادهاى سرد و بيمارى‌هاى طحال و سياتيك و نقرس و تشنج بسيار مفيد است. معده را تقويت و گرم مى‌كند و اشتها را افزايش مى‌دهد.

جانشين آن از نظر خواص هم‌وزن آن نارمشك و يا دو ثلث وزن آن سورنجان و ثلث وزن آن حب القرملم است. (شرح سه گياه اخير در جلدهاى ديگر اين كتاب درج شده است) .

فلفل مويه براى گرم‌مزاجان مضّر است و موجب كاهش نور چشم و كاهش ترشح اسپرم مى‌شود.

مصرف اين گياه بايد در حد مقدار مجاز و با نظر پزشك و كارشناس گياه‌درمانى انجام پذيرد.