آخرین مطالب
امکانات وب
نعناع (نعناي فلفلي)
نام علمی: Mentha Piperata L .
از خانواده‌ی نعناعيان Labiatae
نام انگليسي: Peppermint
نام‌هاي رايج: نعنع، نعناع فلفلي، نعنا، لمام، مشي.
نعناع گياهي است علفي‌چند ساله ساقه‌اش چهارگوش و مستقيم است و در زير كم و بيش حالت خزنده به خود مي‌گيرد. برگ‌هايش متقابل سبزتيره و دندانه‌دار است. گل‌هایش صورتي، سفيد يا ارغواني است و به صورت سنبله‌جمع مي‌شود. گل‌ها در تابستان تا اوايل پاييز باز مي‌شوند. اين گياه بوي معطّرو نافذي دارد.
نعناع انواع گوناگوني دارد كه مهم‌ترين آن‌ها عبارتند از:
1 ـ نعناي سبز با نام علميM.viridis L.
2 ـ نعناي قرمز با نام علمي M.aqoatica
3 ـ پونه (نعناع جنگلي) با نام علمي M.pulegium L.
4 ـ پونه‌ی كوهی با نام علمیM.sylvestris L
نعناع حاوي تانن، يك مادّه‌یتلخ و اسانس است كه به آن مانت پوآوه مي‌گويند. اسانس نعناع شامل‌موادّ مانتول، استرهاي مانتول، مانتن، مانتون و اسيدهاي آزاد نظير اسيد والرينيك‌و اسيد استيك است.
قسمت مورد استفاده‌ی نعناع برگ‌هاي خشك يا معمولاً تمامي‌گياه براي مصارف خانگي و نيز استخراج اسانس فرّار است. در خرداد ـ تير و درپاييز برداشت مي‌شود و به سرعت بايد در حرارتي کم‌تر از 35 درجه‌ی سانتي‌گرادخشكاند.
خواصّ و اثرات دارويي: طبع نعناع گرم و خشك است.
نعناع داراي خواصّ گندزدا، بادشكن، ضدّ اسپاسم، نيرو دهنده، خلط آور، مُحرّك، مقوّي معده، ضدّ تشنج، مُسكّن،هضم كننده، حلّال، گرم كننده، مقوّي دل، رقيق كننده‌ی خون غليظ، آرام بخش، مُعرّق،قاعده آور و خنك كننده است.
نعناع در مواردسوءهاضمه، برخي دردهاي عصبي، ضرب‌ديدگي، نيش حشرات، رفع نفخ، درد شكم، ناتواني‌هاي‌روده‌ها، تب، سرماخوردگي و آنفلوانزا، اسهال، ناراحتي اعصاب در بچه‌ها، يرقان، سياتيك،سردرد و دردهاي صورت، رفع دل پيچه‌ها، التهابات مخاط بيني، كم خوابي، ميگرن،تحريكات جلدي و...به كار مي‌رود.
نعناع ترشّحات معده و صفرارا تحريك كرده و خاصيت ضدّ التهابي دارد. در حالت‌هاي افسردگي، خستگي جسمي‌و روحي، مقوّي و مُحرّك به حساب مي‌آيد؛ و با آرام كردن انقباض عضلاني وحتي عروقي روي دستگاه عصبي اثر مي‌گذارد. بنابراين در حالت‌هاي سرگيجه، دل‌شوره،ميگرن و ناراحتي‌هاي عصبي تجويز شده است. دم كرده‌ی نعناع براي‌ناتواني‌هاي معده و روده، اسپاسم دستگاه گوارش، نفخ، يرقان و سنگ‌هاي صفراوي‌مصرف مي‌شود.
استنشاق آن براي سرماخوردگي و عفونت‌هاي گلو بسيار مفيد است. دراستعمال خارجي از مانتول به صورت پماد به عنوان آرام كننده‌ی دردهاي‌موضعي و ضدّ عفوني كننده در موارد دردهاي عصبي سطحي، ميگرن، سياتيك و درددندان به كار مي‌رود.
در استعمال خارجي گرد نعناع مخلوط با گردهاي بي‌اثر به‌نسبت 120 جهت رفع خارش به كار مي‌رود.
دم كرده‌ی 20 ـ 10 گرم نعناي خشك در يك ليتر آب جوش به‌عنوان ضدّ اسپاسم در موارد قولنج و دردهاي روده و سوءهاضمه يك فنجان صبح‌و عصر تناول مي‌كنند. از مانتول در جهت جلوگيري از حالت استفراغ زنان‌باردار و نيز رفع سرفه استفاده مي‌گردد؛ و داروي اختصاصي رفع حالت چنگ‌زدگي در معده است. به شکل دم‌كرده مقدار 1 تا 2 گرم برگ در يك ليوان آب‌جوش به عنوان ضدّ درد، بادشكن، و ضدّ تشنّج‌استفاده مي‌كنند.
دم كرده‌ی 10 گرم برگ نعناع در يك ليتر آب جهت رفع‌دردهاي عصبي به كار مي‌رود. دم كرده‌ی 2 تا 4 گرم برگ نعناع در يك‌ليوان آب جوش به عنوان داروي مُعرّق، ضدّ آروغ داروي مهيج قلب و مُحرّك‌اعصاب و در موارد عدم دفع ادرار استفاده مي‌گردد.
به عنوان داروي ضدّ خارش از اسانس نعناع به صورت مالش‌بر موضع مورد نظر مي‌توان استفاده كرد. از اين اسانس مي‌توان به عنوان‌داروي آرام بخش در موضع درد مالش داد.
دم كرده‌ی 10 گرم برگ خشك نعناع در يك فنجان آب جوش‌به مدّت 10 دقيقه پس از غذا و پيش از خواب يك فنجان تناول شود. براي‌درمان بي‌خوابي، اندكي زيزفون به نعناع اضافه كنيد.
با چند برگ تازه نعناع به صورت مرهم در موارد تحريكات‌جلدي، گزش حشرات يا ضرب‌ديدگي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
لیش...برچسب : نویسنده : فلاحتگر lish بازدید : 386