گل‌ ساعتي

نام علمی: Passiflora incaata L .

از خانواده‌ی                 Passifloraceae

نام  انگليسي: ‌ Passion Flower , Grenakilla

نام‌هاي‌ رايج‌: پاسي‌ فلورا، زهره‌الساعه، چرخ‌الفلاك، ابوسبعه‌الوان.

گل‌ ساعتي‌ گياهي‌ است‌ زينتي‌از تيره‌ موردي‌ها كه‌ داراي‌ بوته‌اي‌ بلند و برگ‌هاي ‌بيضي‌ شكل‌ متصل‌بهم‌ و شامل‌ 5 تقسيم‌ كامل‌ است. گل‌هاي ‌‌ آن‌ درشت‌ و به ‌شكل‌ ساعت‌ است. رنگ‌گل‌ها قرمز، ارغواني، آبي‌ و بنفش‌ مي‌باشد. ساقه‌ی‌ آن‌ چون‌ به‌ درختان‌ مجاورمي‌پيچد و بالا مي‌رود. از اين‌ رو آن را پيچ‌ ساعتي‌ زير مي‌نامند.

ميوه‌اش‌ سبز و زرد رنگ‌ است.

اين‌ گياه‌ حاوي‌ فلاونویید و آلكالوئيدهاي‌ گروه‌ هارمالا  Harmala و اسيد سيانيدريك، درميوه‌ی‌ آن‌ اسيد سيتريك‌ و نيز داراي‌ پرولين، مالتول و اتل مالتول است.

قسمت‌ مورد استفاده‌: از برگ‌ و ميوه‌ و گل‌هاي ‌‌ گياه‌ پاسيفلوراستفاده‌ی دارويي ‌به‌ عمل‌  مي‌آيد.

خواصّ‌ و اثرات‌ دارويي‌: طبع‌ پاسيفلور  يا گل ساعتي گرم‌ است.

گل ساعتي در موارد اضطراب، بی‌خوابی،تشنج به كار می‌رود.

در مصارف داخلي به عنوان مُسكّن، خواب آور ملايم، هيستري، اسهال، اسهالخوني، درد عصب، تپش قلب عصبي يا تاكي‌كاردي، آنتي اسپاسموديك يا ضدّ اسپاسم و ضدّانقباض، ضدّ درد براي درد اضطراب عصبي، آسم نا منظم، قاعدگي دردناك يا ديسمنوره، بواسيربه كار می‌رود.

در كاربرد باليني از نظر بي خوابي و تشويش و بي قراري عصبي و اضطرابو مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گل خشك و ميوه‌ی گل ساعت در طبّ سنتي براي نگراني، بي خوابي وتشنج به كار برده می‌شود.

مالتول و اتل مالتول هر دو روي دستگاه اعصاب مركزي عمل مُسكّن دارد وتأثیر آن در زمان خواب از هكسوباربيتون بيش‌تر است.

گياه‌ گل‌ ساعتي‌ داراي‌ اثرات‌ ضدّ اسپاسم، خواب‌ آور و آرام‌بخش‌ مي‌باشد كه‌ به‌ صورت‌ وسيع‌ در اشكال‌ داروئي‌ قطره‌ و قرص‌ به‌ صورت‌ ساده‌و يا مخلوط‌ با سایر گیاهان دارويي‌ نظير والريان‌ (سنبل‌الطيب)عرضه‌ و مصرف‌ مي‌گردد. قطره‌ی‌ پاسيفلور كه‌ از برگ‌ و ميوه‌ و گل‌هاي ‌‌آن‌ تهيه‌ مي‌گردد را مي‌توان‌ در ناراحتي‌هاي‌ عصبي، اضطراب‌ ضعف‌ اعصاب، هيستري،بي‌خوابي‌ و اسپاسم‌ و تنش‌هاي‌ عضلاني‌ به‌ كار برد.

ريشه‌ی گياه‌ گل‌ ساعت‌ سمي‌ است‌ ولي‌ به ‌مقدار كم‌براي‌ كشتن‌ كرم‌ معده مي‌توان‌ خورد.

عصاره‌ برگ‌هاي‌ آن‌ به ‌نسبت‌ مساوي‌ در يك‌ حلّال‌ در حدود 50 قطره‌(2 ـ 1) گرم‌ در روز به ‌عنوان‌ آرام کننده‌ی دردهاي‌ عصبي‌ و رفع‌ بي‌خوابي‌ وضعف‌ اعصاب ‌مي‌خورند.

ضماد برگ‌ آن‌ براي‌ التيام‌ زخم‌ بر روی زخم‌ مي‌گذارند.

نسخه‌ براي‌ پيش‌گيري‌ از حمله‌هاي‌ قلبي

يك‌ قاشق‌ مرباخوري‌ برگ‌هاي‌ خشك‌ گل‌ ساعت‌ در 200 گرم‌ آب‌جوش‌ ريخته‌ و 15 دقيقه‌ مي‌خيسانند از اين‌ دم‌ كرده‌ يك‌ پيمانه‌ قبل‌ از خواب‌جهت‌ رفع ‌بي‌خوابي‌ خورده‌ مي‌شود.

مصرف‌ گل‌ ساعت‌ در موارد عروق‌ كرونر قلب، ماليخوليا، تشنج، پرش‌اعضاء، تشويش‌ و تقويت‌ و تپش‌ قلب و هم چنين‌ تنظيم‌ قاعدگي‌ مي‌باشد.

احتياط‌: مصرف‌ اين‌ دارو،در كودكان‌ زير دو سال‌ و در افراد با سابقه‌ی‌ آلرژي‌ غذايي‌ و گیاهی منع‌ شده‌است. نيز اين‌ دارو را نبايد در زنان‌ حامله‌ و يا شيرده‌ مصرف‌ كرد. مقدار مصرف‌در افراد بالاي‌ 65 سال‌ بايد از مقادير كم‌ شروع‌ شده‌ و ميزان‌ مصرف ‌به‌ مرورافزايش‌ يابد تا به‌ حدّ افراد عادي‌ برسد. در هر حال‌ بايد زير نظر پزشك‌ و با مشورت‌كارشناسان‌ گياه‌ درماني‌ از نظر شناخت‌ نوع‌ گياه، مصرف‌ شود.