خارخسك‌

Tribulus terrestris L .

از خانواده‌       Zygophyllaceaeانگليسي‌Caltrop , Tribulus

نام‌هاي‌ رايج‌: «حسك‌» و «ضرس‌ العجوز»عربي‌، شكر خنج‌، خارسوهوك‌،شكرهنج‌ و تخم‌ آن‌ «حسك‌ دانه‌».

خارخسك‌ گياهي‌ است‌ علفي‌، يكساله‌،خوابيده‌ روي‌ زمين‌ و پوشيده‌ از كرك‌،برگهاي‌ آن‌ مركب‌ زوج‌ شانه‌اي‌ با 8 ـ 5جفت‌ برگچه‌ چسبناك‌ با بوي‌ نامطبوع‌، برگ‌آن‌ و شبنمي‌ كه‌ روي‌ آن‌ مي‌افتد ترش‌و كمي‌ گس‌ است‌، ميوه‌ آن‌ گرد، داراي‌5 قسمت‌ و خاردار و گلهاي‌ آن‌ زرد است‌.اين‌ گياه‌ در خرابه‌هاي‌ و نزديك‌ آبها و دربيشه‌ها مي‌رويد.

خار خسك‌ حاوي‌ يك‌ نوع‌ آلكالوئيد،مقدار كمي‌ اسانس‌ روغني‌ فرار، مقداري‌روغن‌ ثابت‌، رزين‌، املاح‌ نيترات‌ و درتخم‌ آن‌ هرمين‌است .

قسمت‌ مورد استفاده‌ دارويي‌ خارخسك‌ريشه‌، ميوه‌، برگ‌، دانه‌ و گاهي‌ كليه‌اعضاي‌ گياه‌ است‌.

خواص‌ و اثرات‌ دارويي‌: طبع‌خارخسك‌ گرم‌ و خشك‌ است‌.

خارخسك‌ داراي‌ خواص‌ مقوي‌، اشتهاآور،قابض‌، قاعده‌آور، مبرد، بادشكن‌،ملين‌، ضد انگل‌ شكم‌، مدر، ضد اسهال‌ خوني‌،آنتي‌بيوتيك‌ طبيعي‌، تونيك‌،تب‌ بر، برگ‌ آن‌ تصفيه‌كننده‌ خون‌ است‌.

خارخسك‌ در موارد سقط‌ جنين‌، افزايش‌نيروي‌ باه‌، ازدياد ترشح‌ شير،بندآوردن‌ خونريزي‌، ناتواني‌ جنسي‌، ادرار همراه‌با درد، رفع‌ ناراحتي‌هاي‌ پوستي‌،بواسير و آسم‌، دفع‌ سنگ‌ كليه‌ و مثانه‌، رفع‌سرفه‌، سيلان‌ مني‌، رفع‌ خارش‌ و جرب‌،كم‌خوني‌ به‌كار مي‌برند.

خارخسك‌ ترشح‌ ادرار را زياد مي‌كند وتسكين‌دهنده‌ درد مثانه‌ و زيادكننده‌اسپرم‌ است‌ و براي‌ خرد كردن‌ سنگ‌هاي‌مثانه‌ و كليه‌ بسيار مفيد است‌.

ميوه‌ و تخم‌ خار خسك‌ در موارد آسبه‌ها،زخم‌ها، قطع‌ خونريزي‌ها، اسهال‌خوني‌ و در معالجه‌ التهاب‌ به‌صورت‌ غرغره‌ به‌كارمي‌رود.

روغن‌ خارخسك‌: عصاره‌گياه‌ را با روغن‌ كنجد پخته‌ و دم‌كننده‌ روغن‌ آن‌به‌دست‌ مي‌آيد كه‌ خوردن‌ ويا مالش‌ آن‌ در موضع‌ درد براي‌ تقويت‌ نيروي‌ جنسي‌،تسكين‌ دردهاي‌ مفاصلي‌،نوراني‌ كردن‌ رنگ‌ چهره‌ و دردهاي‌ كمر و كليه‌ و رفع‌بندآمدن‌ ادرار بسيار نافع‌است‌.