آخرین مطالب
امکانات وب
صمغ كينو
در كتب طب سنتى با نام «صمغ سينى» و «صمغ چينى» آورده مى‌شود. به فرانسوى و انگليسى Kino و به انگليسى آن را Kinogum مى‌نامند. صمغى است كه از گياهان خاصى گرفته مى‌شود و در بازار دارويى با نامهاى مختلفى عرضه مى‌شود كه معروف‌ترين آنها عبارت‌اند از:
١ . صمغ كينوى مالابر 
صمغ كينوى مالابر از درختى از خانوادۀ Leguminosae گرفته مى‌شود. اين درخت را به فرانسوى Pterocarpe و به انگليسى Pterocarpus مى‌نامند. نام علمى آن Pterocarpus marsupium Roxb. مى‌باشد.
توضيح: به عصارۀ قابض شاخه و برگهاى درختچه‌اى به نام Uncaria gambir ) Hunter(Roxb از خانوادۀ Rubiaceae در امريكا Gambier گفته مى‌شود كه از نظر خواص دارويى شبيه صمغ كينوى مالابر مى‌باشد.
مشخصات
درخت پتروكارپ كه از آن صمغ مالابر گرفته مى‌شود، بومى مناطق جنوبى هند، هندوچين و سيلان است. گلهاى آن زرد، ميوۀ آن به صورت غلاف مى‌باشد. از تنۀ اين درخت در اثر شكاف شيرۀ قرمز رنگى خارج مى‌شود كه ابتدا حالت روان دارد ولى پس از قرار گرفتن در مجاورت هوا سفت مى‌شود.
صمغ كينوى مالابر به صورت قطعات نسبتا كوچكى است به رنگ قرمز تيره نزديك به سياه و درخشان كه از ورقه‌هاى نازك شفاف و سرخ ياقوتى تشكيل مى‌شود. خيلى شكننده و بى‌بو مى‌باشد. اگر آن را در دهان بگذارند نرم مى‌شود، به دندانها مى‌چسبد و رنگ بزاق را تيره مى‌كند. در آب سرد و الكل ٩٠ درجه حل مى‌شود، البته در آب گرم بهتر حل مى‌شود، اين صمغ هرچه كهنه‌تر باشد كمتر حل مى‌شود. صمغ كينوى مالابر از نظر شكل و خواص شبيه كات هندى است با اين تفاوت كه از كات هندى سرختر و پررنگ‌تر است و از نظر خواص درمانى شبيه كات هندى است.
تركيبات شيميايى
از نظر تركيبات شيميايى صمغ كينوى مالابر داراى كينوتانيك اسيد ١ و مادۀ رنگى قرمزى به نام قرمز كينو ٢ مى‌باشد. ماده قرمز ياد شده غير محلول است.
خواص-كاربرد
صمغ كينوى مالابر در هند به عنوان قابض و براى بند آوردن اسهال و همچنين در موارد ابتلا به پيروزيس ٣ به كار مى‌رود. پيروزيس ناراحتى است كه با احساس سوزش در معده و مرى همراه با افزايش ترشى در معده خود را نشان مى‌دهد. صمغ كينوى مالابر همچنين براى تسكين دندان درد نيز به كار مى‌رود.
٢ . صمغ كينو قرمز 
از درختى به نام Pterocarpus indicus Willd. كه نامهاى مترادف آن P. flavus Lour. و P. pallidus Blco. مى‌باشد گرفته مى‌شود. اين درخت از خانوادۀ Leguminosae و بومى مناطق جنوبى چين تا گينۀ جديد است و در مناطق شرقى و غربى هندوستان نيز مى‌رويد و در اين مناطق پرورش نيز داده مى‌شود.
پس از اينكه شكافى در پوست تنۀ اين درخت ايجاد شد شيرۀ درخت خارج شده و در مجاورت هوا خشك مى‌شود و در قطعات معطّر كوچكى به نام صمغ چينى يا صمغ كينو درمى‌آيد. در چين از شيرۀ اين درخت يا صمغ كينو و يا جوشاندۀ پوست و چوب درخت به عنوان قابض استفاده مى‌كنند [هاو]. از صمغ آن براى قطع اسهال استفاده مى‌شود [بركيل، پتلو و تئوبالد]. ضمنا مسهل خوبى است [وب]. به صورت غرغره از اين صمغ براى درمان زخمهاى دهان استعمال مى‌شود [پروت & هرير]. ضماد آن را روى زخمها و جراحتها مى‌گذارند براى حفاظت و حمايت و التيام زخم مفيد است [براون]. آن را روى اكزماى پوست نيز مى‌مالند [وك]. جوشاندۀ پوست و چوب آن مدّر است و در موارد استسقا خورده مى‌شود و از تشكيل سنگ و اسيد اوريك جلوگيرى مى‌كند [اوكابه& دلگادو]. از له شدۀ برگهاى درخت به عنوان عطسه‌آور براى معالجۀ سردردهاى صفراوى استفاده مى‌شود [وان‌استى‌نيس -كروسمان]. از چوب درخت به عنوان داروى ضد مالاريا، ضد اسهال خونى و مدّر استفاده مى‌شود. مغز ميوۀ آن قى‌آور است.
تركيبات شيميايى
از نظر تركيبات شيميايى اين صمغ داراى يك تانن مخصوصى به نام كينوتانيك اسيد و يك مادۀ رنگى قرمز است كه پس از تقطير خشك از آن مواد پيروكاتچين ١ و پروتوكاتچينيك اسيد ٢ بدست مى‌آيد و خواص آن شبيه خواص كاتچو ٣ ولى كمى كمتر از آن است [پتلو].
٣ . صمغ كينوى بنگال
اين صمغ از گياهى گرفته مى‌شود از خانوادۀ Leguminosae نام علمى آن Butea monosperma) Lam. (Kuntze و مترادف آن Butea frondosa Koen.
ex Roxb. مى‌باشد. در قسمت وسيعى از هندوستان مى‌رويد.
تركيبات شيميايى
از صمغ كينوى بنگال مادۀ لوكوسى نيكتين ١ جدا شده است. در برگها و گلهاى گياه گلوكوزيد وجود دارد. در دانه‌هاى آن در حدود ١٨ درصد روغن زردرنگ بى‌طعمى يافت مى‌شود و دانه‌هاى تازۀ آن داراى پروتئولى‌تيك انزيم ٢ و ليپولى‌تيك انزيم ٣ مى‌باشد. در گلهاى آن در حدود ۵ / ١ درصد گلوكوزيد بوترين ۴ و 3/0 درصد بوتئين ۵ ، ٠۴ / ٠ درصد بوتين ۶ ، ٠٢ / ٠ درصد از يك گلوكوزيد نامشخص و يك هتروزيد ٧ مى‌باشد.
خواص-كاربرد
در هندوستان از صمغ كينوى بنگال به عنوان قابض در موارد اسهال خونى مى‌خورند. از دانه‌هاى گياه به عنوان داروى ضد كرم و براى كشتن انگلهاى داخل شكم خورده مى‌شود. دانه‌هاى آن پهن و قرمز مايل به قهوه‌اى به ابعاد ۵ * ٣ سانتى‌متر و داراى لكه‌هاى سفيدى است. برگهاى گياه قابض و تونيك است و گلهاى آن قابض، مدّر و براى تصفيۀ خون و به عنوان افزايندۀ نيروى جنسى تجويز مى‌شود. از برگها و دانۀ آن نيز در موارد گزش مار استفاده مى‌شود. از درختان ديگرى نيز صمغ كينو گرفته مى‌شود از جمله:
الف، كينوى افريقا كه از درختى به نام علمى Pterocarpus erinaceus Lam. گرفته مى‌شود. اين درخت از خانوادۀ Leguminosae و بومى سنگال است.
ب، كينوى جامائيك از درختى به نام علمى Coccoloba uvifera L. گرفته مى‌شود.
اين درخت از خانوادۀ Polygonaceae و بومى منطقه جامائيكا و هند غربى مى‌باشد.
پ، كينوى استراليا كه از يك نوع اوكاليپتوس به نام علمى Eucalyptus camaldulensis Dehn. كه مترادف آن E. rostrata Schlecht. مى‌باشد گرفته مى‌شود. وطن اين اوكاليپتوس استراليا است. اين درخت به ايران وارد شده و در شمال ايران و برخى مناطق جنوب كاشته مى‌شود. اين درخت از خانوادۀ Myrtaceae است.
همچنين از گونۀ ديگرى اكاليپتوس به نام E. globulus Labill. نيز صمغ كينو گرفته مى‌شود. اين درخت نيز به ايران وارد شده و در شمال ايران كاشته مى‌شود.
خواص-كاربرد علمى كينوها
انواع صمغهاى كينو عموما قابض و داراى مقدار قابل ملاحظه‌اى تانن هستند. بين آنها صمغ كينوى هندى يا صمغ كينوى مالابر از نظر دارويى بهترين اثر را دارد ولى از ساير اقسام كينو كه فوقا ذكر شد نيز استفاده مى‌شود. كينو به عنوان بندآورندۀ خون مصارف وسيعى دارد و بخصوص در دندان‌پزشكى مستعمل است و مقدار خوراك آن ۴ - ١ گرم است.
توجه: در مصرف كينوها بايد توجه شود كه در آن واحد با داروهاى قى‌آور و اسيدها و ژلاتين و املاح نقره و املاح آهن مصرف نشود.
١ ) . Kinotannic acid
٢ ) . Rouge de Kino
٣ ) . Pyrosis
برچسب : نویسنده : فلاحتگر lish بازدید : 459