آخرین مطالب
امکانات وب
راسن
گونه‌هاى مختلف اين گياه در كتب طب سنتى با نامهاى «جناح رومى» ، «زنجبيل شامى» و «راسن» نامبرده مى‌شود. به فرانسوى به‌طور كلى جنس آن را Aunee يا Aulnee و گونۀ عمدۀ آنكه زنجبيل شامى مى‌باشد Grande aunee ، Inule و Oeil de cheval و به انگليسى Elecampane ، Inul ، Wild sunflower ، Velvet dock و Scabwort ، Horse heal گفته مى‌شود. گياهى است از خانوادۀ Compositae نام علمى آن Inula helenium L. و مترادفهاى آن Aster helenium Scop. و Helenium grandiflorum Gilib. مى‌باشد. راسن به ريشۀ گياه و خود گياه نيز گفته مى‌شود.
مشخصات
راسن گياهى است چندساله با ساقۀ راست، توخالى، به بلندى ٢ - ١ متر، كركدار با شاخه‌هاى منشعب، برگهاى آن بدون دمبرگ است و بن برگ، ساقه را در آغوش گرفته و همچنين برگ آن متناوب و به رنگ سبز روشن است، پهنۀ فوقانى برگ زبر و پهنۀ تحتانى آن كركدار مايل به سفيد مى‌باشد. گلهاى آن به صورت كاپى تول خيلى درشت به رنگ زرد، شبيه گل آفتاب‌گردان البته كوچكتر است. اين گلها در مناطق معتدل در اواسط تابستان ظاهر مى‌شوند. ميوۀ آن به رنگ قهوه‌اى و ريشۀ آن در سطح خارجى ضخيم گوشتى و قرمز رنگ يا زرد كمرنگ با بوى خيلى تند و معطّر و طعم تلخ و گس است. اين گياه در چمنزارهاى مرطوب و نقاط باتلاقى شمال آسيا در خاورميانه، اروپا و ايران به‌طور خودرو مى‌رويد. در ايران در مناطق شمالى، غرب و مناطق مركزى مانند اراك ديده شده است.
تركيبات شيميايى
از نظر تركيبات شيميايى گياه داراى اسانس و يك مادۀ عامل تلخ و بنزوئيك اسيد ١ مى‌باشد. در ريشۀ آن مواد اينولين، پزودواينولين ٢ و اينولنين وجود دارد. به‌علاوه از ريشۀ آن مواد سمّى آلانتولاكتون ٣ ، ايزوآلانتولاكتون ۴ و دى‌هايدرو آلانتولاكتون ۵ جدا شده است. سميت آلانتولاكتون كمتر از ساپونين است ولى از نظر تركيب شيميايى شبيه ساپونين است. مادۀ دى‌هايدرو آلانتولاكتون از سموم قلبى خيلى شديد است. ]G. I. M. P[ . در گزارش ديگرى در مورد تركيبات شيميايى ريشۀ راسن آمده است كه در آن يك مادۀ رزينى گس، نرم و قهوه‌اى رنگ، يك اسانس، ماده‌اى به نام هلنين ۶ يا كافور راسن ٧ و در آخر اينولين وجود دارد. مادۀ اينولين در حدود ۴٠ درصد ريشه را تشكيل مى‌دهد. اينولين يكى از هيدراتهاى كربن است شبيه به نشاسته و به شكل گرد سفيد با وزن مخصوص ٣۵ / ١ را كه در آب جوش حل مى‌شود و به طور طبيعى از ساقۀ زيرزمينى راسن، كوكب، غدۀ سيب‌زمينى ترشى و. . . به دست مى‌آيد.
در گزارش ديگرى در مورد تركيبات شيميايى راسن آمده است كه ريشۀ راسن داراى هلنين، انسولين ٨ ، موسيلاژ ٩ ، و اسانس مى‌باشد [يونگ كن].
گونه‌هاى مختلف اين گياه در كتب طب سنتى با نامهاى «جناح رومى» ، «زنجبيل شامى» و «راسن» نامبرده مى‌شود. به فرانسوى به‌طور كلى جنس آن را Aunee يا Aulnee و گونۀ عمدۀ آنكه زنجبيل شامى مى‌باشد Grande aunee ، Inule و Oeil de cheval و به انگليسى Elecampane ، Inul ، Wild sunflower ، Velvet dock و Scabwort ، Horse heal گفته مى‌شود. گياهى است از خانوادۀ Compositae نام علمى آن Inula helenium L. و مترادفهاى آن Aster helenium Scop. و Helenium grandiflorum Gilib. مى‌باشد. راسن به ريشۀ گياه و خود گياه نيز گفته مى‌شود.
مشخصات
راسن گياهى است چندساله با ساقۀ راست، توخالى، به بلندى ٢ - ١ متر، كركدار با شاخه‌هاى منشعب، برگهاى آن بدون دمبرگ است و بن برگ، ساقه را در آغوش گرفته و همچنين برگ آن متناوب و به رنگ سبز روشن است، پهنۀ فوقانى برگ زبر و پهنۀ تحتانى آن كركدار مايل به سفيد مى‌باشد. گلهاى آن به صورت كاپى تول خيلى درشت به رنگ زرد، شبيه گل آفتاب‌گردان البته كوچكتر است. اين گلها در مناطق معتدل در اواسط تابستان ظاهر مى‌شوند. ميوۀ آن به رنگ قهوه‌اى و ريشۀ آن در سطح خارجى ضخيم گوشتى و قرمز رنگ يا زرد كمرنگ با بوى خيلى تند و معطّر و طعم تلخ و گس است. اين گياه در چمنزارهاى مرطوب و نقاط باتلاقى شمال آسيا در خاورميانه، اروپا و ايران به‌طور خودرو مى‌رويد. در ايران در مناطق شمالى، غرب و مناطق مركزى مانند اراك ديده شده است.
تركيبات شيميايى
از نظر تركيبات شيميايى گياه داراى اسانس و يك مادۀ عامل تلخ و بنزوئيك اسيد ١ مى‌باشد. در ريشۀ آن مواد اينولين، پزودواينولين ٢ و اينولنين وجود دارد. به‌علاوه از ريشۀ آن مواد سمّى آلانتولاكتون ٣ ، ايزوآلانتولاكتون ۴ و دى‌هايدرو آلانتولاكتون ۵ جدا شده است. سميت آلانتولاكتون كمتر از ساپونين است ولى از نظر تركيب شيميايى شبيه ساپونين است. مادۀ دى‌هايدرو آلانتولاكتون از سموم قلبى خيلى شديد است. ]G. I. M. P[ . در گزارش ديگرى در مورد تركيبات شيميايى ريشۀ راسن آمده است كه در آن يك مادۀ رزينى گس، نرم و قهوه‌اى رنگ، يك اسانس، ماده‌اى به نام هلنين ۶ يا كافور راسن ٧ و در آخر اينولين وجود دارد. مادۀ اينولين در حدود ۴٠ درصد ريشه را تشكيل مى‌دهد. اينولين يكى از هيدراتهاى كربن است شبيه به نشاسته و به شكل گرد سفيد با وزن مخصوص ٣۵ / ١ را كه در آب جوش حل مى‌شود و به طور طبيعى از ساقۀ زيرزمينى راسن، كوكب، غدۀ سيب‌زمينى ترشى و. . . به دست مى‌آيد.
در گزارش ديگرى در مورد تركيبات شيميايى راسن آمده است كه ريشۀ راسن داراى هلنين، انسولين ٨ ، موسيلاژ ٩ ، و اسانس مى‌باشد [يونگ كن].
هلنين مخلوطى است از ايزوآلانتولاكتون، دى‌هايدرو آلانتولاكتون و آلانتولاكتون. مادۀ آلانتولاكتون خاصيت كرم‌كشى و ضد كرم شكم دارد.
خواص-كاربرد
گياه راسن در اروپا، شمال آسيا و جنوب غربى چين به‌طور خودرو مى‌رويد و در ژاپن كاشته مى‌شود. در چين و ژاپن ريشۀ آن را به عنوان قابض، مقوى معده، نرم‌كنندۀ سينه و مقوى عمومى براى بيمارى سل به كار مى‌برند. [كاريونه و كيمورا، لو و چيو]. داروى ضد كرم شكم است [كاريونه و كيمورا]. براى معالجۀ وبا، تب مالاريا، التهاب لوله‌هاى گوارشى، اسهال خونى و برونشيت خوردن آن تجويز مى‌شود. در استعمال خارجى به عنوان ترياق ضد سمّ مار و حشرات سمّى كاربرد دارد. [لو]. در كره ريشۀ راسن براى بند آوردن اسهال و در موارد كوليك، گوش‌درد، دندان‌درد و دردهاى ناگهانى موضعى خورده مى‌شود. [ايشى دويا]. سرشاخه‌هاى گلدار گياه در اغلب داروخانه‌هاى چين به عنوان داروى تونيك عرضه مى‌شود [بركيل و هوپر]. در فرانسه معمول است كه از دم‌كردۀ ۵٠ گرم ريشۀ راسن در يك ليتر آب جوش كه با عسل شيرين شده باشد، ۵ - ۴ فنجان در روز براى تسكين سرفه مى‌خورند.
ريشۀ راسن از نظر طبيعت طبق نظر حكماى طب سنتى ايران خيلى گرم و خشك است. خوردن آن فرح‌بخش است و داراى نيروى ترياقيه و مبارزه با آثار مسموميت مى‌باشد. مقوى قلب، دهانه معده، هاضمه، نيروى جنسى و مثانه است.
ماليخوليا و احساس وحشت و ترس را رفع مى‌كند و انسداد مجارى كبد و طحال را از بين مى‌برد و گاز و نفخ را تحليل مى‌برد مسكّن دردهاى سر و كبد و درد مفاصل و روماتيسم و سياتيك و درد پشت مى‌باشد. خوردن دم‌كردۀ آن همچنين ضماد آن براى امراض سرد و مرطوب نظير قطره‌قطره ادرار كردن بى‌اختيار كه ناشى از سردى است، ادرار در بستر و باز شدن قاعدگى نافع است. شستن ورمها با دم‌كردۀ راسن در سركه مفيد است و محلل ورم مى‌باشد. خوردن ۵ گرم انگشت پيچ‌گرد آن با عسل براى سرفه و تنگى نفس و سختى تنفس و اخراج بلغم از سينه نافع است. خوردن دم‌كردۀ آن با سركه رقيق براى رفع آثار سموم جانوران گزنده و ساير سموم سرد مفيد است. استعمال قطرۀ آن در گوش براى رفع طنين و صدا در گوش نافع مى‌باشد.
اگر ٣٠ گرم ريشۀ آن را در يك ليتر عصاره رقيق ليموترش تازه ۵ - ۴ روز بخيسانند و هربار يك قاشق آش‌خورى بخورند براى اشخاص مسن مبتلا به آسم برونشيتى مفيد است.
مصرف راسن براى گرم‌مزاجان خوب نيست و سردرد مى‌آورد و اگر اسراف در خوردن آن نمايند موجب فساد خون و قطع نيروى جنسى مى‌شود، در اين قبيل موارد بايد از سركه و ميوه‌هاى ترش، مانند انار ترش استفاده نمود. مقدار خوراك زنجبيل شامى در دم‌كرده‌ها ٢ - ۵ / ١ گرم آن در ١۵٠ - ١٠٠ گرم آب جوش (يك فنجان) است و قبل از غذا خورده مى‌شود. و در جوشانده‌ها ۵ / ١ گرم آن در يك فنجان آب جوشانده تهيه مى‌شود كه قبل از غذا خورده مى‌شود. بهتر است با عسل شيرين شود.
خواص-كاربرد
گياه راسن در اروپا، شمال آسيا و جنوب غربى چين به‌طور خودرو مى‌رويد و در ژاپن كاشته مى‌شود. در چين و ژاپن ريشۀ آن را به عنوان قابض، مقوى معده، نرم‌كنندۀ سينه و مقوى عمومى براى بيمارى سل به كار مى‌برند. [كاريونه و كيمورا، لو و چيو]. داروى ضد كرم شكم است [كاريونه و كيمورا]. براى معالجۀ وبا، تب مالاريا، التهاب لوله‌هاى گوارشى، اسهال خونى و برونشيت خوردن آن تجويز مى‌شود. در استعمال خارجى به عنوان ترياق ضد سمّ مار و حشرات سمّى كاربرد دارد. [لو]. در كره ريشۀ راسن براى بند آوردن اسهال و در موارد كوليك، گوش‌درد، دندان‌درد و دردهاى ناگهانى موضعى خورده مى‌شود. [ايشى دويا]. سرشاخه‌هاى گلدار گياه در اغلب داروخانه‌هاى چين به عنوان داروى تونيك عرضه مى‌شود [بركيل و هوپر]. در فرانسه معمول است كه از دم‌كردۀ ۵٠ گرم ريشۀ راسن در يك ليتر آب جوش كه با عسل شيرين شده باشد، ۵ - ۴ فنجان در روز براى تسكين سرفه مى‌خورند.
ريشۀ راسن از نظر طبيعت طبق نظر حكماى طب سنتى ايران خيلى گرم و خشك است. خوردن آن فرح‌بخش است و داراى نيروى ترياقيه و مبارزه با آثار مسموميت مى‌باشد. مقوى قلب، دهانه معده، هاضمه، نيروى جنسى و مثانه است.
ماليخوليا و احساس وحشت و ترس را رفع مى‌كند و انسداد مجارى كبد و طحال را از بين مى‌برد و گاز و نفخ را تحليل مى‌برد مسكّن دردهاى سر و كبد و درد مفاصل و روماتيسم و سياتيك و درد پشت مى‌باشد. خوردن دم‌كردۀ آن همچنين ضماد آن براى امراض سرد و مرطوب نظير قطره‌قطره ادرار كردن بى‌اختيار كه ناشى از سردى است، ادرار در بستر و باز شدن قاعدگى نافع است. شستن ورمها با دم‌كردۀ راسن در سركه مفيد است و محلل ورم مى‌باشد. خوردن ۵ گرم انگشت پيچ‌گرد آن با عسل براى سرفه و تنگى نفس و سختى تنفس و اخراج بلغم از سينه نافع است. خوردن دم‌كردۀ آن با سركه رقيق براى رفع آثار سموم جانوران گزنده و ساير سموم سرد مفيد است. استعمال قطرۀ آن در گوش براى رفع طنين و صدا در گوش نافع مى‌باشد.
اگر ٣٠ گرم ريشۀ آن را در يك ليتر عصاره رقيق ليموترش تازه ۵ - ۴ روز بخيسانند و هربار يك قاشق آش‌خورى بخورند براى اشخاص مسن مبتلا به آسم برونشيتى مفيد است.
مصرف راسن براى گرم‌مزاجان خوب نيست و سردرد مى‌آورد و اگر اسراف در خوردن آن نمايند موجب فساد خون و قطع نيروى جنسى مى‌شود، در اين قبيل موارد بايد از سركه و ميوه‌هاى ترش، مانند انار ترش استفاده نمود. مقدار خوراك زنجبيل شامى در دم‌كرده‌ها ٢ - ۵ / ١ گرم آن در ١۵٠ - ١٠٠ گرم آب جوش (يك فنجان) است و قبل از غذا خورده مى‌شود. و در جوشانده‌ها ۵ / ١ گرم آن در يك فنجان آب جوشانده تهيه مى‌شود كه قبل از غذا خورده مى‌شود. بهتر است با عسل شيرين شود.
١ ) .جانشين زنجبيل شامى در خواص ايرسا و قسط شيرين است.
روش تهيه ماء العسل منفث (آب عسل خلطآور) : ريشه راسن ۴ گرم، لبلاب ۴ گرم، زوفا ۴ گرم. اينها را در يك ليتر آب جوش دم كرده صاف نمايند و ۶٠ گرم عسل سفيد به آن بيفزايند. اين شربت را بايد بتدريج در عرض روز خورد، براى خلط آوردن در برونشيت مزمن مفيد است.
1) Benzoic acid
٢ ) . Pseudo inulin
٣ ) . Alantolactone
۴ ) . Isoalantolactone
۵ ) . Dihydroalantolactone
٢ ) . Pseudo inulin
٣ ) . Alantolactone
۴ ) . Isoalantolactone
۵ ) . Dihydroalantolactone
۶ ) . Helenin
٧ ) . Campher d'aunee
٨ ) . Insulin
٩ ) . Mucilage
٧ ) . Campher d'aunee
٨ ) . Insulin
٩ ) . Mucilage
ما را در سایت لیش دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : فلاحتگر lish بازدید : 393