به فارسى و در كتب طب سنتى با نامهاى «غافث» ، «غافت» و «دواى جگر» معروف است. به فرانسوى The de bois و Aigremoine و Aigremoine eupatoire و به انگليسى Common agrimony و Liver wort گفته مىشود.
گياهى است از خانوادۀ Rosaceae نام علمى آن Agrimonia eupatoria L. و مترادف آن Agrimonia asiatica Juz. مىباشد.
گونۀ فوق در ايران شناسايى شده است. گونههاى ديگرى نيز در رديف گونۀ فوق در كشورهاى خاور دور به عنوان دارو مورد توجه هستند كه از نظر تركيبات شيميايى و خواص دارويى كاملا شبيه مىباشند و شايد واريتههايى از غافث باشند و يا مترادفهاى آن، ولى عملا گياهشناسان نامهاى جداگانهاى براى آنها دارند، از آن جمله A. eupatoria var pilosa Nak. ، A. pilosa Ledeb. ، A. pilosa var japonica Nak. و A. viscidula bunge. است.
مشخصات
غافث گياهى است چندساله به بلندى ۵٠ - ٢٠ سانتىمتر. برگهاى آن مركب و هر برگ داراى ٩ - ۵ برگچه دندانهدار و بيضى است. ساقۀ آن پوشيده از كرك است و گلهاى آن كوچك، زرد رنگ كه در امتداد قسمت انتهايى ساقۀ گلدهنده ظاهر مىشوند. ميوۀ آن پوشيده از خارهاى كج به شكل قلاّب است كه وقتى حيوانات از غافث از نظر طبيعت طبق نظر حكماى طب سنتى گرم و خشك است. در مورد خواص آن معتقدند كه براى باز كردن انسداد مجارى كبد و طحال مفيد است و مدّر مىباشد. قاعدهآور است. خوردن عصاره يا دمكردۀ گياه براى تسكين دردهاى كبد، باز كردن گرفتگى كبد و طحال و تقويت آنها، تحليل ورم طحال و نرم كردن آنها نافع است. شيافى كه با عصارۀ گياه تهيه شود قاعدهآور نيرومندى است. خوردن گياه غافث با آب شاهتره و سكنجبين و همچنين خوردن گل و عصارۀ آن براى التيام زخمهاى داخلى مفيد است. ماليدن عصارۀ آن در استعمال خارجى به موضع براى التيام جرب و خارش و پاشيدن گرد آن براى خشك كردن زخمها نافع است. غرغرۀ آن براى تسكين آنژين، ورم لوزه، درد گلو و ورم حلق نافع است. مقدار خوراك آن تا ١٢ گرم و در جوشانده و دمكردهها تا ٢٨ گرم است. در استعمال خارج و غرغرهها، جوشاندۀ با عسل يا تنها ١٠٠ گرم گياه در ١٠٠٠ گرم آب كه آنقدر بجوشد كه ٣٠٠ گرم بماند استفاده مىشود و اگر به جوشانده زيرفون و مريم گلى، از هريك ۵٠ گرم، اضافه شود اثرش بيشتر است. عصارۀ گياه از نظر طبيعت سرد و خشك است و براى رفع خارش و جرب و درد كبد مفيد است. البته عصاره بايد با آب شاهتره و سكنجبين خورده شود. مقدار خوراك عصاره آن ۴ - ٢ گرم است. براى بيضهها مضّر است از اين نظر بايد با مصطكى خورده شود.
دكتر شليمر مىنويسد كه اين گياه در موارد انسداد مجارى كبد و طحال مفيد است و شيافى كه با عصارۀ آن تهيه شود، شديدا قاعدهآور است. در فرانسه دمكردهاى از گياهان زير تهيه مىكنند:
سرشاخه گلدار و برگ خشك غافث ۵٠ گرم، ريوند ٢۵ گرم، ريشه اونونيس ١ 25 گرم، و سرشاخه گلدار فراسيون ابيض ٢ ٢۵ گرم. اينها را تهيه كرده و هربار يك قاشق قهوهخورى از مخلوط خرد كردۀ آنها را در يك پيمانه ( ٢٠٠ گرم) آب جوش ١۵ دقيقه دم مىكنند و يك پيمانه صبح ناشتا و يك پيمانه عصر مىخورند. براى رفع سنگ صفراوى مؤثر است.
١ ) . Ononis spinosa
٢ ) . Marrubium veulgare
لیش...
ما را در سایت لیش دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : فلاحتگر lish بازدید : 434 تاريخ : يکشنبه 29 ارديبهشت 1392 ساعت: 22:57